Het gebruik van bloemen bij een uitvaart is eeuwenoud: al in het oude Egypte werden bloemen neergelegd in de graftomben van farao's. Ook nu nog gebruiken rouwenden over de hele wereld bloemen in uitvaartrituelen om vorm te geven aan verdriet, afscheid en herinneringen.
De lei op Hawaii
Denk je aan Hawaii, dan denk je aan bloemenkransen. Deze lei worden gebruikt in allerlei rituelen, bij blije momenten maar ook als er iemand overleden is. De krans wordt gedrapeerd over een foto van de overledene of over de kist. Het is bovendien niet ongewoon om een lei neer te leggen op een belangrijke plek voor de overledene, of om de bloemen in de het water te gooien bij wijze van afscheid. Rouwenden die bij de uitvaart aanwezig zijn, dragen vaak een lei uit liefde en respect of geven een krans aan de familieleden. Bij begrafenissen wordt er vaak een lei gemaakt van bloemen van de inheemse Hala-boom. Daarnaast spelen tropische bloemen zoals anthuriums, Strelitzia's en orchideeën een rol.
Bloemen en tequila in Mexico
In Mexico gelooft men dat de ziel van de overledene doorleeft. De kist staat thuis, waar vrienden, familie en buren langskomen om de laatste eer te bewijzen. Zij leggen bloemen in de kist en nemen drank en eten mee voor de familie, die dagen- en nachtenlang waakt bij de opgebaarde overledene. Ook tijdens de daaropvolgende kerkdienst spelen bloemen, naast wierook, kaarsen, gezang en gebed een belangrijke rol. Tijdens de feestelijke Dias de los Muertos op 1 en 2 november worden de doden gevierd in Mexico. Vanouds wordt de bloem Cempoalxochitl (spreek uit als cem-pa-SU-chil) gebruikt als de 'bloem van de doden'. De bloem lijkt op een afrikaantje en je vindt 'm terug op een altaar, samen met offers als brood, tequila en kaarsen. Deze bloem begeleidt met haar kleur en geur de ziel van de overledene naar het altaar.
Geld en chrysanten in Japan
In het Boeddhisme gaat men uit van reïncarnatie: een leven na de dood. Japanse boeddhisten zorgen er daarom voor dat doden goed uitgerust hun volgende leven in gaan. Zo worden er naast kledingstukken en een rozenkrans ook geldstukken in de kist gestopt om de oversteek van de Sanzu-rivier te betalen op weg naar het volgende leven (denk aan de rivier Styx in de Griekse mythologie). Tijdens de crematieplechtigheid leggen aanwezigen ook bloemen in de kist. Vooral witte en gele chrysanten en lelies zijn gepast omdat ze geassocieerd worden met de dood, bloemen in felle kleuren zijn taboe. Naast bloemenkransen kun je als bezoeker van een Japanse uitvaart ook condoleancegeld (kōden, 香典) meenemen voor de familie.
Bloemen, culturen, uitvaarten
Zoals je hierboven hebt kunnen lezen, spelen bloemen vaak een rol bij rouw en uitvaarten, op verschillende manieren. Ze geven troost, verwoorden respect maar staan ook symbool voor vergankelijkheid. Mocht je zelf zijn uitgenodigd voor een uitvaart van iemand uit een andere cultuur, dan is het handig om van te voren uit te zoeken welke bloemen gepast of minder geschikt zijn. Voor de westerse symbolische betekenis van bloemen verwijzen we je graag naar dit artikel.
