Pioenroos

pioenroos: kenmerken en bloei

Pioenroos, ofwel Paeonia of pioen, behoort tot de Paeoniaceae familie. Pioenroos is dus geen familie van de roos (Rosaceae familie), zoals vaak wordt gedacht. Pioenrozen zijn te herkennen aan hun grote, weelderige en vaak geurende bloemen, die bloeien uit relatief kleine bloemknoppen. De stelen van pioenrozen bevatten wel blaadjes, maar geen doornen. 

Pioenrozen bloeien één keer per jaar, namelijk in het voorjaar (tussen eind april en begin juli). Het hoogtepunt van deze lentebloem is in mei en juni. In die maanden is de pioenroos als snijbloem dan ook volop verkrijgbaar. De soorten die vroeg in het seizoen bloeien (eind april/mei) hebben vaak enkele bladeren en zijn sterker van geur en kleur. De soorten die later bloeien (eind mei/juni) hebben vaker dubbele bladeren en geuren minder sterk. Pioenrozen zijn winterhard en bestemd tegen Hollandse winters, maar pioenrozen zijn niet groenblijvend. Het is een bladverliezende plant. 

pioenroos: soorten, vormen en kleuren

Wie valt voor de charmes van de pioenroos heeft geluk: er zijn zo'n 1000 soorten verkrijgbaar, in allerlei vormen en kleuren. Zo zijn ze er bijvoorbeeld met een enkele rij bloemblaadjes, met half dubbele of dubbele bloemen. Ook qua kleur kun je je hart ophalen: de vrolijke pioen is er in zachtgeel, romantisch wit, zuurstokroze, donkerrood. Sommige soorten zijn zelfs tweekleurig of veranderen van kleur. En de geur van pioenrozen is bijzonder aantrekkelijk, heerlijk zoet!

Grofweg bestaan er twee soorten pioenrozen: de kruidachtige en de struikachtige pioenrozen (boompioenen). Beide soorten zijn winterhard. Elke soort heeft zijn unieke eigenschappen en charme:

• Kruidachtige pioenroos: kruidachtige pioenrozen, ook wel meerjarige pioenen, zijn het meest voorkomend. Deze vaste plant verliest blad en stengels in het najaar.
• Struikachtige pioenroos: struikachtige pioenrozen, ook wel boompioenen, zijn houtige struiken. Deze soort behoudt hun houtachtige stam tijdens de winter en kan uitgroeien tot een forse struik. 

pioenroos boeket: verzorging in je vaas

Pioenrozen zijn misschien wel de mooiste, uitbundige en grootbloemige schoonheden die je in je vaas kunt zetten. Heb je een boeket pioenrozen in huis gehaald? Dan wil je daar natuurlijk zo lang mogelijk van genieten. Met de onderstaande verzorgingstips houd je jouw pioenrozen zo lang mogelijk mooi in je vaas:

• Snijd de bloemstelen schuin af met een scherp mes.
• Zet pioenrozen in een schone vaas met water. Kies voor koud of lauwwarm water, afhankelijk van de mate waarin de bloemen al open zijn.
  • Zijn de pioenrozen nog dicht, geef ze dan lauwwarm water.
  • Zijn de pioenrozen al een beetje open, dan kun je ze beter in koud water zetten. 
• Verwijder eventuele bladeren die in het water komen om bacteriegroei te voorkomen.
• Voeg snijbloemenvoeding toe om de houdbaarheid van je pioenrozen te verlengen.
• Ververs het vaaswater regelmatig.
• Zet de vaas op de juiste plek (niet in direct zonlicht, niet op de tocht en niet naast een fruitschaal).
• Let op: de bloemknoppen van pioenen zijn klein, maar wanneer pioenen volledig tot bloei komen kunnen ze erg groot worden (sommige soorten hebben een diameter van 15-20 centimeter!). Zorg er dus voor dat je niet te veel pioenrozen bij elkaar in een vaas zet, zodat ze de ruimte hebben om te bloeien. 
• Tip: heeft jouw pioenroos moeite met openbloeien? De knoppen van pioenen bevatten een kleverig laagje, waardoor ze soms vastgeplakt zitten. Help je pioenroos door de de dichte knop, ondersteboven, onder een zachte straal lauwwarm water te houden. Wedden dat de bloem binnen 3 dagen zal bloeien!

pioenrozen in je tuin: goed voor de biodiversiteit

Klaar voor een spetterende bloemenshow in de lente? Plant dan pioenrozen in je tuin. Pioenen zijn zeer sterke planten die, met de juiste verzorging, wel 50 jaar kunnen bloeien! Ze doen het goed in borders en combineren perfect met planten als vrouwenmantel, vingerhoedskruid (Digitalis) of kattenkruid (Nepeta). Niet alleen mensen zijn dol op deze tuinbloeier. De bloemen van pioenrozen trekken veel bijen, vlinders en andere insecten aan. Pioenroos is dus een perfecte keuze om de biodiversiteit in je tuin te vergroten!  

pioenroos planten, standplaats en verzorging

Bekijk de onderstaande tips voor de juiste standplaats, het planten en verzorgen van pioenrozen. Goed om te weten: je plant kruidachtige pioenrozen en struikachtige pioenrozen op dezelfde manier. 

• Plant pioenrozen bij voorkeur in oktober, zodat de grond nog warm is van de zomer en de plant makkelijk kan wortelen. Bekijk hier tips en het stappenplan voor het planten van tuinplanten. Let op: kies direct de juiste plek, want verplanten van pioenrozen is niet aan te raden! Dit heeft zeer nadelige gevolgen heeft voor verdere groei en bloei van pioenen en kan ertoe leiden dat je pioenen jarenlang niet bloeien. Hoe langer de plant op dezelfde plek staat, hoe rijker de bloei! 
• Plant pioenen niet te diep in de grond, want dan zal de pioenroos geen bloemen geven. De neus (het groeipunt) van kruidachtige pioenen hoeft slechts 1-2 centimeter onder de grond te zitten. Struikpioenen kunnen iets dieper geplant worden en kunnen ook in het voorjaar worden geplant. 
• Heb geduld! Het kan een paar jaar duren voordat je aangeplante pioenroos zal bloeien. Maar het resultaat mag er zijn: de plant geeft ieder jaar mooiere bloemen!
• Plant pioenrozen niet op een plek waar eerder pioenrozen hebben gestaan. Doe je dat wel, zorg er dan voor dat je de grond volledig vervangt en nieuwe, voedingsrijke grond toevoegt. Pioenen scheiden bepaalde stoffen af, waardoor een andere plant zich niet kan ontwikkelen en/of snel ziektes ontstaan.  
• Pioenrozen houden van een zonnige standplaats. Geef ze een plek met minimaal 6 uur direct zonlicht per dag, want dan bloeien ze op hun best.
• Pioenrozen gedijen prima op klei-- en veengrond. Ook in zandgrond gedijen pioenen goed, mits je ze voorziet van een goede laag organische mest. 
• Pioenen houden van een licht zure grond, met een pH tussen de 6.5-7.5 (dit kun je meten met een pH meter). Is jouw grond te zuur? Voeg dan kalk toe. 
• De standplaats van pioenen mag regelijk beschut zijn, maar niet té luw: pioenen hebben voldoende luchtcirculatie nodig om goed te bloeien en geen ziektes (zoals schimmels) te krijgen.
• Houd er rekening mee dat een pioen voldoende ruimte nodig heeft om te groeien. En plantafstand van 70cm tot 1m2 is aan te raden. 
• Houd de grond licht vochtig, maar zorg ervoor dat de grond niet drassig wordt.
• De grote bloemen kunnen zo zwaar worden dat ze ombuigen. Je kunt pioenen daarom eventueel ondersteunen met stokken of ander materiaal. 

pioenroos snoeien

Voor krachtige groei en bloei en het tegengaan van schimmels, is het belangrijk om pioenroos te snoeien. Maar let op: in hoeverre en hoe je pioenroos snoeit, is afhankelijk van het soort. Kruidachtige pioenrozen behoeven meer snoei dan de struikachtige pioenen.

• Kruidachtige pioenrozen snoeien: kruidachtige pioenrozen (ook wel meerjarige pioenrozen) mogen ieder jaar grof gesnoeid worden. Snoei de kruidachtige pioenen in het najaar (september/oktober) grondig terug, tot zo'n 5 centimeter boven de grond. 
• Boompioenen snoeien: struikachtige pioenrozen hebben niet per se snoei nodig. Als de struik uitgebloeid is in de vroege zomer, dan kun je de verwelkte bloemen weghalen. In het voorjaar kun je lelijke of dode takjes wegsnoeien tot vlak boven een gezonde knop (de snoei beperkt zich dus tot het inkorten van storende scheuten). Indien nodig, kun je de struik in het najaar in de gewenste vorm snoeien en/of de oudste takken verwijderen als de plant te groot of te hoog wordt. Let op: laat je niet verleiden om bladeren weg te plukken! Laat ze liever op natuurlijke wijze afvallen. 

Last van mieren bij pioenroos?

Mieren houden van het sap van pioenrozen, dat uit de knoppen komt. Mieren doen pioenrozen geen kwaad, dus je hoeft ze niet te bestrijden. Heb je te veel mieren en wil je er toch wat tegen doen? Dat kan op verschillende manieren. De meest bekende manieren zijn kokend water of een mierenlokdoos, maar deze manieren zijn minder diervriendelijk. Je kunt er ook voor kiezen om een lijn van koffiedik neer te leggen (ook katten houden niet van koffiedik!), koperen munten neer te leggen, of een krijtstreep te zetten met stoepkrijt (indien je tegels hebt in de buurt). Je kunt ook bepaalde planten in de buurt van pioenroos zetten, waar mieren niet van houden. Denk aan lavendel en salie. 

oorsprong van pioenroos

De pioenroos komt oorspronkelijk uit China. Daar werd de pioen niet alleen voor haar prachtige bloemen, maar vooral voor haar wortels geteeld. De wortels zouden volgens de Chinezen namelijk een koortsverlagende en bloedstelpende werking hebben*. De botanische naam Paeonia dateert van de klassieke oudheid: Paieon was de god van genezing in het Oude Griekenland en daar is de bloem naar vernoemd. Hoogstwaarschijnlijk kwam de bloem dankzij handelsroutes en botanische expedities in de Middeleeuwen in Europa terecht. Hoewel de precieze tijdslijn van de introductie van de pioenroos in Europa niet bekend is, is het duidelijk dat de bloem al lang geliefd wordt in Europese tuinen.

*De medicinale werking is nooit wetenschappelijk bewezen, dus we raden het je niet aan om de medische werking te testen.

pioenroos betekenis

Pioenroos is niet alleen een prachtige bloem, maar ook een bloem vol rijke symboliek. In de Chinese cultuur wordt de pioenroos al eeuwenlang gezien als symbool van geluk, welvaart, liefde, vruchtbaarheid en een voorspoedig leven. Ook in het Westen staat de pioenroos bekend om deze symboliek. Niet voor niets is de pioenroos een graag geziene gast op voorjaarsbruiloften en bij jubilea! Maar niet alleen op feesten is pioenroos een topfavoriet: iedereen wordt blij van bloeiende pioenen in een vaas of tuin! 

is pioenroos giftig voor huisdieren en mensen?

Pioenroos is geen eetbare plant en is giftig voor mens en dier, dus ook voor katten en honden. Inname kan leiden tot verschillende klachten als misselijkheid, maagklachten en braken. Neem bij inname voor de zekerheid contact op met de huisarts of dierenarts.