hortensia: kenmerken en bloei
Hortensia's behoren tot de hortensiafamilie (Hydrangeaceae). Ze zijn te herkennen aan de prachtige, grote bloementrossen, in bol of kegelvorm. Meestal zijn ze wit, roze of blauw(paars) van kleur. De bloeiperiode van hortensia's varieert van de lente tot de vroege herfst, afhankelijk van het soort. De hortensia heeft een bloeipiek in de zomermaanden.
In de lente en zomer zie je vooral de roze, paarse, witte, groene en blauwe hortensia’s. En ook hortensia’s die meerdere kleuren combineren. In de nazomer en herfst zijn er vooral de zogenaamde doorgekleurde bloemen. Deze hortensia’s hebben een groene, rode, bruine tint – passende bij de herfst - en laten zich goed drogen. Ook qua vorm is er ook een hoop te beleven. Er bestaan enkel- of dubbelbloemige soorten, bolvormige hortensia’s, hortensia’s met kleine bloemetjes in het midden en grote bloemblaadjes aan de rand (randbloeiers) of met een pluimachtige vorm. Dat wordt lastig kiezen!
de bodem bepaalt de kleur van hortensia's
Leuk feitje: de kleur van hortensia's wordt bepaald door de zuurtegraad van de bodem waarin ze staan. In het geval van een zure grond (pH-waarde van 5 of minder), worden de bloemen blauw. Staan planten op een kalkhoudende bodem, of in grond die weinig ijzer of aluminium bevat, dan krijgen ze uiteindelijk roze bloemen. Zo kan het dus zijn dat je blauwe hortensia roze wordt of andersom. Je kunt de kleur van je hortensia's dus beïnvloeden door kalk of juist zure grond aan je bodem toe te voegen.
soorten hortensia's
Er bestaan verschillende soorten hortensia (Hydrangea), waarvan de onderstaande soorten de bekendste en meest voorkomende zijn:
- Hydrangea macrophylla: deze soort wordt ook wel de 'gewone hortensia' of 'boerenhortensia' genoemd. De soort staat bekend om haar grote, bolvormige bloemhoofden en is verkrijgbaar in verschillende kleuren, zoals roze, blauw, paars en wit. De struik wordt meestal zo'n 1-2 meter hoog.
- Hydrangea paniculata: deze soort wordt ook wel 'pluimhortensia' genoemd. Pluimhortensia's hebben kegelvormige bloemtrossen en donkergroene bladeren. Ze zijn meestal wit wanneer ze pas bloeien en kunnen geleidelijk veranderen naar rozerood. Als deze struik niet gesnoeid wordt kan hij meters hoog worden (tot wel 4 meter).
- Hydrangea arborescens: deze soort wordt ook wel 'Annabelle Hortensia' genoemd en staat bekend om haar grote, bolvormige witte bloemen. Deze soort wordt zo'n 1.25-1.5 meter hoog.
- Hydrangea quercifolia: deze, afwijkende soort wordt ook wel 'eikenbladhortensia' genoemd en is te herkennen aan de unieke, eikenblad-achtige bladeren met kegelvormige, witte bloemtrossen. Het blad krijgt een roodbruine herfstkleur. Deze soort kan tot wel 1,5 meter hoog worden.
- Hydrangea involucrata: deze soort is een kleine, schermbloemige struik die ook wel 'kogel hortensia' genoemd wordt, omdat de bloemknoppen kogelrond zijn voordat ze zich openen. Deze soort blijft relatief laag en wordt doorgaans niet hoger dan 80 centimeter.
hortensia in vaas: verzorging
Hortensia in huis gehaald als snijbloem? Dan wil je daar natuurlijk zo lang mogelijk van genieten. Met de onderstaande tips voor de verzorging van hortensia houd je de bloem zo lang mogelijk mooi in je vaas:
- Snijd een stukje van de stelen schuin af.
- Kies een schone vaas en vul deze met kraanwater op kamertemperatuur.
- Zet je vaas met hortensia’s niet op de tocht, in de volle zon, bij de kachel of naast de fruitschaal.
- Voeg snijbloemenvoeding aan het water toe voor een langere houdbaarheid en vul de vaas regelmatig bij met kraanwater.
- Zorg dat er geen blad in het vaaswater hangt, om bacteriegroei te minimaliseren.
Ook leuk: Laat hortensia's uit je tuin drogen en zet ze als droogbloem, zonder water, in je vaas. Op die manier kun je extra lang van de bloemen genieten!
hortensia in pot voor binnen
Kamerhortensia's zijn speciale, kleine varianten van de Hydrangea macrophylla (boerenhortensia). Het zijn uitbundige, prachtige planten voor in huis! Ze zijn er in veel verschillende kleuren, zoals roze, groen, wit en blauw. Binnen staat de hortensia graag op een lichte plek en in vochtige grond. Geef de plant een pot met drainagegaten en geef 'm bij voorkeur wekelijks een dompelbad. Tip: zet onder de bloempot een schotel, zodat het overtollig gietwater hierop terechtkomt.
Hortensia planten en verzorgen
Hortensia aanplanten in je tuin? Bekijk dan het stappenplan voor het planten van tuinplanten en de onderstaande tips voor het planten en de beste standplaats en verzorging van hortensia:
- De beste periode om hortensia te planten is in het voorjaar (maart-april), wanneer de kans op vorst geweken is.
- Hortensia's gedijen het beste op een plek in de halfschaduw of in de schaduw (op het noorden of westen). Sommige soorten, zoals de Annabelle, verdragen ook flink wat zonlicht, mits er voldoende vocht in de grond zit. Een beschutte plek, die ervoor zorgt dat hortensia niet in de volle middagzon staat, heeft altijd de voorkeur.
- Zorg voor een goed gedraineerde, humusrijke grond.
- Hortensia's gedijen prima op verschillende soorten grond. Zoals hierboven beschreven bepaalt de bodem (zuurgraad) de kleur van de hortensia.
- Geef hortensia's tijdens warme en droge maanden voldoende water. Ze houden van vochtige grond.
hortensia planten in pot
Een hortensia in een pot planten is ideaal als je een kleinere tuin, balkon of patio hebt. De ene hortensia is geschikter om in een pot te planten dan de andere. Vanwege de sterke takken is de 'gewone hortensia' zeer geschikt om in een pot te planten. Zorg dat de pot groot genoeg is, omdat hortensia's flink groeien. Zorg bovendien voor een pot met goede afwatering (drainagegaten). Voeg bij voorkeur een potgrond toe die speciaal geschikt is voor hortensia's. Dat zorgt voor de mooiste bloemenpracht!
hortensia snoeien: wanneer en hoe?
Hortensia's zijn snelle groeiers. Om te voorkomen dat ze niet te groot worden en om te zorgen voor mooie bloei, is snoeien noodzakelijk! Doe dit liever niet in het najaar, wanneer de bloemen zijn uitgebloeid. We raden je aan om je hortensia's 's winters te laten staan en pas in het voorjaar te snoeien. Dit beschermt de bloemknoppen tegen vorst en zorgt ervoor dat je langer van de bloemen kunt genieten. Want zeg nou zelf: ook 's winters, met (of zonder) laagje sneeuw, zijn je uitgebloeide hortensia's een prachtig zicht!
Hoe je hortensia's precies snoeit hangt af van het soort: heb je een soort die bloeit op eenjarig hout, of op oud hout (ook wel tweejarig hout)? De meeste hortensia's bloeien op oud hout. Dat wil zeggen dat ze bloeien op de knoppen die het jaar ervoor zijn aangelegd. Sommige hortensia's bloeien op eenjarig hout, wat wil zeggen dat ze bloeien op de takken die hetzelfde jaar gevormd worden.
- Hortensia's die bloeien op eenjarig hout: snoei deze hortensia's bij voorkeur in het vroege voorjaar (maart), wanneer de kans op strenge vorst geweken is, om vorstschade aan snoeiwonden te voorkomen. Snoei de hortensia's af tot op zo'n 10-15 centimeter boven de grond.
- Hortensia's die bloeien op eenjarig hout zijn o.a. Hydrangea paniculata (pluimhortensia) en Hydrangea arborescens (Annabelle).
- Hortensia's die bloeien op oud hout: het snoeien van deze hortensia's is niet per se nodig en gaat minder grondig dan hortensia's die bloeien op eenjarig hout. Je kunt ervoor kiezen om alleen de uitgebloeide bloemen weg te halen in maart of april en verder niet te snoeien. Knip, indien gewenst om de groei beperkt te houden, 1/3 van de oude takken af tot 15 centimeter boven de grond. Wil je rigoureuzer snoeien omdat de plant te groot is geworden, knip dan 1/2 van de oudere takken af tot 10 centimeter boven de grond.
- Hortensia's die bloeien op oud hout zijn o.a. Hydrangea macrophylla, Hydrangea quercifolia en Hydrangea involucrata.
betekenis van hortensia
De hortensia is rijk aan symboliek. De bloem staat voor dankbaarheid, oprechte gevoelens, gratie en schoonheid. Ook straalt ze overvloed uit, dit vanwege de uitbundige, royale en vaak bolle vorm. De vele kleine bloemetjes van hortensia symboliseren liefde, harmonie en vrede. Perfect dus om te gebruiken in een luxueus bloemwerk bij bruiloften en verjaardagen, maar eveneens passend voor een beladen rouwboeket.
oorsprong van hortensia
De hortensia heeft Aziatische en Amerikaanse roots. De plant komt van origine voor in China, Japan, Noord- en Zuid-Amerika. De Franse botanicus Philibert Commerçon wordt vaak genoemd als degene die de plant ontdekte tijdens een expeditie naar China in de 18e eeuw. Tussen 1760-1770 maakte Europa kennis met de eerst hortensia. Er wordt gezegd dat Philibert een exemplaar van de hortensia naar zijn collega botanicus Joseph Banks stuurde, die de plant introduceerde in Groot-Brittanië. Vanaf dat moment verspreidde de hortensia zich snel in Europa en won de plant al snel aan populariteit. Hortensia is tegenwoordig een zeer geliefde plant vanwege zijn decoratieve waarde en het feit dat de plant goed gedijt in ons gematigde klimaat.
waar komt de naam hortensia vandaan?
De chique naam Hydrangea komt van ‘hydro’ (water) en ‘angeion’ (kruik of vat). Deze naam is waarschijnlijk gekozen vanwege de karakteristieke, bolle vorm van de bloem, die lijkt op een kruik. Ook weerspiegelt de naam de waterbehoefte, aangezien hortensia's goed gedijen op vochtige grond en regelmatig water hebben om te groeien en bloeien. Hoe de naam hortensia precies gekozen is, is niet eenduidig. Over de naamgeving bestaan diverse theorieën:
- De naam hortensia werd waarschijnlijk verzonnen door de Franse botanicus Philibert Commerçon. Welke inspiratiebron hij had is niet helemaal duidelijk, maar wellicht vernoemde hij de bloem naar een vrouw die hij adoreerde. Hij had bijvoorbeeld banden met Hortesse de Nassau, de dochter van prins van Nassau.
- Een andere verklaring voor de naam hortensia is dat die voorkomt uit een vrije vertaling van het Latijnse 'uit de tuin'. Het Latijnse 'hortus', betekent namelijk 'tuin'. En Philibert Commerçon zou de hortensia ontdekt hebben in een tuin van de koning van Mauritius.
